گاز مونوکسید نیتروژن

گاز مونوکسید نیتروژن (NO) یک ترکیب شیمیایی است که از ترکیب اکسیژن و نیتروژن در دماهای بالا تشکیل می‌شود. این گاز بی‌رنگ و بی‌بو است و در شرایط استاندارد به صورت یک گاز غیرقابل اشتعال و غیرسمی وجود دارد.

این گاز به دلیل خاصیت غیرقابل اشتعال و عدم وجود بو، برخلاف گاز کربن مونوکسید (CO) که بوی مشخصی دارد، به طور معمول به عنوان یک گاز غیرسمی شناخته می‌شود. این گاز به صورت طبیعی در جو زمین و در اثر برخی فرایندهای شیمیایی و زیستی تولید می‌شود.

به عنوان یک گاز مونوکسید، این گاز خاصیت واکنش‌پذیری قابل توجهی دارد و در مواردی می‌تواند با اکسیژن و سایر ترکیبات شیمیایی واکنش دهد تا ترکیبات دیگری مانند دی‌اکسید نیتروژن NO2)) تشکیل شود.

 

منابع:

(NO) به طور طبیعی در جو زمین و در اثر برخی فرایندهای شیمیایی و زیستی تولید می‌شود.

1. احتراق سوخت‌ها: هنگام احتراق سوخت‌ها مانند گاز طبیعی، نفت، زغال سنگ و سوخت‌های فسیلی، این گاز به عنوان یکی از محصولات جانبی آزاد می‌شود. این امر معمولاً در خودروها، نیروگاه‌ها، صنایع تولید حرارت و سایر فرایندهای احتراقی رخ می‌دهد.

2. فرایندهای صنعتی: در برخی صنایع شیمیایی، تولید نیتریک اسید، پلاستیک‌ها، صنایع معدنی و غیره، فرایندهایی وجود دارد که این گازبه عنوان محصول جانبی ایجاد می‌شود.

3. فعالیت‌های زیستی: در طبیعت، این گاز توسط برخی میکروارگانیسم‌ها، باکتری‌ها و گیاهان در فرایندهای زیستی تولید می‌شود. به عنوان مثال، باکتری‌های نیتریک‌کننده در خاک می‌توانند این گاز را آزاد کنند.

مشخصات:

فرمول شیمیایی	NO
وزن مولکولی	30.01 گرم/مول
شکل فیزیکی	گاز بی‌رنگ و بی‌بو
چگالی	در شرایط استاندارد، دارای چگالی حدوداً 1.16 کیلوگرم بر متر مکعب است.
دمای ذوب	163- درجه سانتیگراد
دمای جوش	152- درجه سانتیگراد
نقطه بحرانی	180 درجه سانتیگراد و 35 بار
حلالیت	در آب ضعیف حل می‌شود و می‌تواند به صورت یون نیتریت NO2-)) و نیترات NO3-)) در آب موجود باشد.
خواص فیزیکی	در دماهای پایین به صورت مایع تبدیل می‌شود و در دما و فشار بالا به صورت جامد می‌تواند وجود داشته باشد.
خواص شیمیایی	می‌تواند با اکسیژن و سایر ترکیبات شیمیایی واکنش داده و ترکیبات دیگری مانند دی‌اکسید نیتروژن NO2)) و نیتریک اسید HNO3)) تشکیل شود.

 

کاربرد:

1. صنعت شیمیایی: این گاز به عنوان یک ماده میانجی در تولید اسید نیتریک (HNO3) استفاده می‌شود. در فرایند اکسیداسیون آمونیاک با هوا، NO به‌عنوان یک مرحله میانی تشکیل می‌شود که سپس به NO2 اکسیده می‌شود و در نهایت با آب تعامل می‌کند تا HNO3 تولید شود.

2. پزشکی: در پزشکی، این گازبه عنوان یک گاز رهاکننده عضلات و تسکین دهنده دردها استفاده می‌شود. این گاز در تنفس درونی در ترمیم عضلات، درمان بعضی بیماری‌های ریوی و درمان فشار خون بالا موثر است.

3. پژوهش علمی :این گاز در مطالعات پژوهشی در زمینه فیزیولوژی، فیزیک شیمی، علوم زیستی و نانوتکنولوژی استفاده می‌شود. برای مثال، در سنسورها، کاتالیزورها، الکترونیک و ماده‌های زیستی به کار می‌رود.

4. صنعت مواد غذایی :این گاز به‌عنوان یک ماده محافظ در صنعت مواد غذایی به‌کار می‌رود. این گاز می‌تواند باکتری‌ها و میکروب‌ها را کنترل کند و اکسایش چربی‌ها و افت تعداد باکتری‌ها را کاهش دهد.

5. موتورهای داخلسوز: در برخی موتورهای داخلسوز، گاز مونوکسید نیتروژن به‌طور مؤثری برای کاهش اکسیدهای نیتروژنی و بهبود بازده سوخت استفاده می‌شود.

 

خطرات:

1. سمیت: این گاز به طور مستقیم با هموگلوبین در خون ترکیب شده و تشکیل کمپلکسی قوی و پایدار به نام کاربوکسی‌هموگلوبین می‌دهد. این اتصال باعث کاهش قابل توجهی در ترکیب آب و اکسیژن در خون و کاهش قابل توجهی در اکسیژن رسانی به اندام‌ها می‌شود که می‌تواند به آسیب اندام‌ها، از جمله مغز و قلب، منجر شود. در موارد شدید، می‌تواند باعث مسمومیت و حتی مرگ شود.

2. احتمال انفجار: در صورت تراکم بالا و ترکیب با اکسیژن، گاز NO می‌تواند قابل اشتعال باشد و در معرض خطر انفجار قرار بگیرد. این امر معمولاً در صنایع و فضاهایی که تراکم بالای گازها و وجود سوخت‌ها و مواد قابل اشتعال وجود دارد، ممکن است رخ دهد.

3. تهویه ناکافی: به دلیل بی‌بو بودن گاز مونوکسید نیتروژن، ممکن است در صورت نفوذ به محیط‌های بسته و بدون تهویه کافی، شناسایی و ردیابی آن دشوار باشد. در صورت تجمع گاز در فضاهای بسته، مانند اتاق‌ها یا خودروها، می‌تواند منجر به کاهش سطح اکسیژن و ایجاد خطر اختناق شود.

4. تأثیر بر محیط زیست:این گاز به‌عنوان یک گاز گلخانه‌ای قوی شناخته شده است و برای تغییرات آب و هوایی مختلف و گرمایش جهانی مسئولیت دارد. همچنین، در صنایع و خطوط تولید انرژی، ممکن است به‌عنوان آلاینده هوا به وجود آید و اثرات زیست محیطی نامطلوبی داشته باشد.

توجه: در صورت مواجهه با این گاز و احتمال نشستن در محیطی که احتمال وجود آن وجود دارد، باید اقدامات ایمنی مناسب از جمله استفاده از وسایل حفاظت فردی (مانند ماسک‌های تنفسی) و اطمینان از تهویه مناسب را انجام داد. همچنین، در صورت مشاهده علائم مربوط به تسمه‌یی یا مسمومیت، باید به‌سرعت به مراکز پزشکی مراجعه کرد.

نحوه نگهداری:

1. محیط نگهداری: این گاز باید در محیطی خشک، خنک و خارج از تماس با مواد قابل اشتعال نگهداری شود. همچنین، باید از تماس با هوا و رطوبت جلوگیری شود.

2. ظروف نگهداری: برای نگهداری این گاز از ظروف مناسبی استفاده کنید. ظروف باید محکم بسته شده و دارای سیستم‌های ایمنی مانند شیرهای برقی یا مکانیکی باشند.

3. تهویه مناسب: هنگام نگهداری این گاز، باید از تهویه مناسب محیط اطمینان حاصل کنید. این اقدام برای جلوگیری از تجمع گاز در فضاهای بسته و کاهش سطح اکسیژن بسیار مهم است.

4. برچسب‌گذاری و نشانگرها: برای شناسایی صحیح و ایمنی گاز مونوکسید نیتروژن، باید ظروف نگهداری و لوله‌ها به درستی برچسب‌گذاری شده و نشانگرهای مناسب مانند نام محصول، خطرات مرتبط، و راهنمایی‌های ایمنی روی آنها قرار داده شوند.

5. جداگانه نگهداری شود: این گاز باید از سایر مواد قابل اشتعال و سمی جداگانه نگهداری شود. همچنین، باید از تماس با مواد قابل اکسیداسیون، مواد شیمیایی قوی و حرارت بالا جلوگیری شود.

6. آموزش کارکنان: تمام کارکنان و افرادی که با این گاز سر و کار دارند، باید آموزش مناسب در خصوص خطرات، استفاده صحیح و اقدامات ایمنی در نگهداری گاز را دریافت کنند.

7. اطلاعات اضافی: به عنوان اطلاعات اضافی، باید شرایط نگهداری مناسب (دما، فشار، رطوبت) را برای این گاز رعایت کنید، و در صورت وقوع هرگونه نشت یا حادثه، اقدامات ایمنی لازم را انجام دهید.

 

 

خرید:

معمولاً این گاز به صورت صنعتی و تجاری در دسترس است.

1.تامین کننده محلی: برای خرید این گازمی توانید با شرکت سپهر گاز کاویان تماس بگیرید.

02146837950
02146835980

2. فروشگاه‌های تجاری: سپهر گاز کاویان گاز NO را به صورت بطری یا کپسول‌های کوچک عرضه می کند.

3. سایت‌های خرید: می‌توانید به سایت‌های خرید معتبر مانند سایت های سپهر گاز کاویان مراجعه کرده و جستجوی “خرید گاز مونوکسید نیتروژن” را انجام دهید. در این سایت‌ ممکن است محصولات مربوط به این گاز و تجهیزات مرتبط را پیدا کنید.

قیمت:

قیمت این گاز ممکن است بسته به محل خرید، حجم مورد نیاز، شرکت تولید کننده، نوع بسته بندی و شرایط بازار متغیر باشد. همچنین، هزینه حمل و نقل و سایر عوامل نیز می‌توانند تأثیرگذار باشند. بنابراین، بهتر است برای اطلاع از قیمت دقیق این گاز، با سپهر گاز کاویان تماس بگیرید و قیمت را استعلام کنید. کارشناسان می‌توانند شما را راهنمایی کنند و قیمت‌های مربوطه را اعلام کنند.