کاربردهای مونوکسید کربن در صنعت گسترده و فراوان است.

مونوکسید کربن (CO) یک گاز بی رنگ، بی بو، بی مزه و غیر تحریک کننده است که در اثر سوختن ناقص سوخت های فسیلی مانند نفت، گاز، بنزین، گازوئیل و زغال چوب ایجاد می شود.

 

کاربردهای مونوکسید کربن در صنعت

کربن مونوکسید کاربردهای صنعتی و تجاری مهمی دارد. برخی از کاربردهای مونوکسید کربن در صنایع مختلف عبارتند از:

• صنایع فلزات اولیه: مونوکسید کربن به عنوان یک عامل کاهنده شیمیایی در فرآیندهای تولید فلزات مانند آهن، نیکل، کروم، آلومینیوم، فولاد و مس استفاده می‌شود.
• صنایع شیمیایی: کاربردهای مونوکسید کربن در تولید مواد شیمیایی مختلفی می باشد. گاز CO به عنوان ماده اولیه برای تولید مواد مختلف از جمله کربن مونوکسید، متانول، بنزن، اتیلن، پروپیلن، کربنیل فلزات، تیتانیوم دی اکسید، بنزآلدهید، سیتریک اسید، تولوئن، دی ایزوسیانات، پلی یورتان استفاده می‌شود.
• صنایع انرژی: مونوکسید کربن به عنوان یک سوخت در برخی از نیروگاه‌ها استفاده می‌شود.
• صنایع خودروسازی: مونوکسید کربن یکی از محصولات جانبی احتراق سوخت در موتورهای احتراق داخلی است.
• صنایع غذایی: مونوکسید کربن در بسته بندی مواد غذایی برای تازه نگه داشتن آنها استفاده می شود. این گاز با کاهش میزان اکسیژن در بسته بندی، از رشد باکتری ها و قارچ ها جلوگیری می کند.

سایر کاربردهای مونوکسید کربن

دیگر کاربردهای مونوکسید کربن عبارتند از:

• تولید کربن بلک: کربن بلک یک ماده سیاه رنگ است که در تولید لاستیک، جوهر، رنگ و سایر محصولات استفاده می‌شود. مونوکسید کربن می‌تواند به عنوان یک ماده اولیه برای تولید کربن بلک استفاده شود.
• تولید گازsyngas: مونوکسید کربن به عنوان سوخت یا به عنوان ماده اولیه برای تولید سوخت های دیگر استفاده می شود. به عنوان مثال، می توان از آن برای تولید گاز سنتز (syngas)، که مخلوطی از کربن مونوکسید، دی ‌اکسید کربن و هیدروژن است، استفاده کرد.

گاز سنتز را می توان به عنوان سوخت یا به عنوان ماده اولیه برای تولید سایر سوخت ها و مواد شیمیایی از جمله متان و اتانول استفاده کرد.

• نگهداری از گوشت و ماهی: مونوکسید کربن می‌تواند برای نگهداری از گوشت و ماهی به مدت طولانی استفاده شود. این کار با کاهش سرعت رشد باکتری‌ها انجام می‌شود.
• توليد لیزر: مونوکسید کربن در تولید لیزرهای مادون قرمز استفاده می شود. لیزرهای مادون قرمز برای طیف گسترده ای از کاربردها، از جمله برش، جوشکاری و پزشکی استفاده می شوند.
• توليد محصولات پزشکی: مونوکسید کربن در تولید برخی از محصولات پزشکی استفاده می شود، از جمله: داروهای ضد درد، داروهای ضد التهاب و داروهای قلبی

خطرات مونوکسید کربن

با توجه به کاربردهای مونوکسید کربن در صنایع مختلف، آگاهی از خطرات آن بسیار مهم است. مونوکسید کربن یک گاز بسیار سمی است. این گاز به راحتی با هموگلوبین خون ترکیب می‌شود و باعث می‌شود که اکسیژن کمتری به بافت‌های بدن برسد.

مونوکسید کربن به سرعت با هموگلوبین خون ترکیب می شود و کربوکسی هموگلوبین (COHb) را تشکیل می دهد. COHb بسیار قوی تر از اکسیژن به هموگلوبین متصل می شود، بنابراین می تواند مقدار اکسیژن منتقل شده به بافت ها را کاهش دهد.

این می تواند منجر به آسیب بافتی و حتی مرگ شود.

 

 

علائم مسمومیت با کربن مونوکسید 

در ابتدا می تواند خفیف باشد و شامل سردرد، سرگیجه، خستگی، تهوع و استفراغ باشد. با افزایش غلظت CO، علائم می تواند شدیدتر شود و شامل گیجی، تشنج، از دست دادن هوشیاری و حتی مرگ باشد.

علل مسمومیت با CO

مونوکسید کربن می تواند در طیف گسترده ای از شرایط ایجاد شود، از جمله:

• نشت از وسایل گرمایشی، اجاق گازها و بخاری ها
• آتش سوزی
• استفاده از وسایل سوختی در فضای بسته
• استفاده از کباب پزها یا منقل ها در فضای بسته

راه های جلوگیری از مسمومیت با گاز CO

برای جلوگیری از مسمومیت با مونوکسید کربن، اقدامات زیر را انجام دهید:

• از نصب و نگهداری صحیح وسایل گرمایشی و احتراقی اطمینان حاصل کنید.
• از وسایل سوختی خود در فضای بسته استفاده نکنید.
• از نصب دتکتور مونوکسید کربن در خانه‌ها و محل‌های کار اطمینان حاصل کنید.
• کباب پزها یا منقل ها را فقط در فضای باز استفاده کنید.
• در صورت بروز علائم مسمومیت با مونوکسید کربن، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.

 

با توجه به اهمیت صنعتی و تجاری کاربردهای مونوکسید کربن، این گاز یک ماده ارزشمند است. با این حال، مهم است که هنگام کار با کربن مونوکسید اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهید تا از مسمومیت جلوگیری شود.

تهیه و تأمین

جهت اطلاع از قیمت گاز CO، خرید یا شارژ سیلندر مونوکسید کربن به همراه سرتیفیکیت استاندارد 17025، از طریق شماره های زیر با کارشناسان سپهرگازکاویان – دارنده گواهینامه ISO17025 و آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد – در تماس باشید:

02146835980 – 02146837072 – 09022734708