استاندارد رنگ سیلندرها یک سیستم کدگذاری رنگی است که برای شناسایی گاز موجود در سیلندر استفاده می شود. این استاندارد در سراسر جهان استفاده می شود و به کارگران و متخصصان کمک می کند تا به سرعت و به راحتی گاز موجود در سیلندر را تشخیص دهند.
این استاندارد شامل طیف گسترده ای از گازها، از جمله گازهای صنعتی، پزشکی و آزمایشگاهی است.
استاندارد رنگ سیلندرها معمولاً بر اساس خواص گاز موجود در سیلندر طراحی می شوند. به عنوان مثال، گازهای قابل اشتعال معمولاً با رنگ قرمز و گازهای سمی با رنگ زرد مشخص می شوند.
رنگ سیلندرهای گاز طبق استاندارد
استاندارد رنگ سیلندرها در سراسر جهان متفاوت است، اما برخی از رنگ های رایج عبارتند از:
استاندارد رنگ سیلندرهای گاز در ایران
در ایران، استاندارد رنگ سیلندرهای گاز توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (ISIRI) تعیین شده است. . این استاندارد در استاندارد ISIRI 712-2006 تعریف شده است.
این استاندارد به دو دسته گازهای صنعتی و گازهای طبی تقسیم می شود.
- گازهای صنعتی
| گاز | رنگ |
| هیدروژن | سیاه |
| استیلن | قرمز |
| اکسیژن | زرد |
| آرگون | سبز تیره |
| نیتروژن | آبی |
| هلیوم | قهوه ای |
| دی اکسید کربن | خاکستری |
- گازهای طبی
| گاز | رنگ |
| اکسیژن | سفید |
| نیتروژن | سیاه |
| اکسیژن + نیتروز اکسید | قرمز |
| نئون | آبی |
| آرگون | سبز |
| نیتروژن + اکسیژن | بنفش |
| هلیوم | قهوه ای |
| متان | نارنجی |
استاندارد رنگ سیلندرهای گاز در سایر کشورها
ایالات متحده آمریکا
در ایالات متحده، استاندارد رنگ سیلندرها توسط سازمان ایمنی ملی (NFPA) و انجمن ملی صنعت گاز (NGIA) تعیین شده است. این استاندارد در استاندارد ANSI Z48.1-2004 تعریف شده است.
این استاندارد نیز به دو دسته گازهای صنعتی و گازهای طبی تقسیم می شود.
- گازهای صنعتی
| گاز | رنگ |
| هیدروژن | سیاه |
| استیلن | قرمز |
| اکسیژن | زرد |
| نیتروژن | آبی |
| آرگون | سبز |
| هلیوم | قهوه ای |
| دی اکسید کربن | خاکستری |
- گازهای طبی
| گاز | رنگ |
| اکسیژن | سفید |
| نیتروژن | سیاه |
| اکسیژن + نیتروز اکسید | قرمز |
| نئون | آبی |
| آرگون | سبز |
| نیتروژن + اکسیژن | بنفش |
| هلیوم | قهوه ای |
| متان | نارنجی |
اتحادیه اروپا
در اتحادیه اروپا، استاندارد رنگ سیلندرهای گاز توسط کمیسیون اروپا تعیین شده است. این استاندارد نیز به دو دسته گازهای صنعتی و گازهای طبی تقسیم می شود.
- گازهای صنعتی
| گاز | رنگ |
| هیدروژن | سیاه |
| استیلن | قرمز |
| اکسیژن | زرد |
| نیتروژن | آبی |
| آرگون | سبز |
| هلیوم | قهوه ای |
| دی اکسید کربن | خاکستری |
- گازهای طبی
| گاز | رنگ |
| اکسیژن | سفید |
| نیتروژن | سیاه |
| اکسیژن + نیتروز اکسید | قرمز |
| نئون | آبی |
| آرگون | سبز |
| نیتروژن + اکسیژن | بنفش |
| هلیوم | قهوه ای |
| متان | نارنجی |
اهمیت استاندارد رنگ سیلندرها
علاوه بر رنگ، سیلندرهای گاز ممکن است دارای برچسب هایی با اطلاعات اضافی مانند نام گاز، شماره سریال و تاریخ انقضا باشند. برچسب ها معمولاً در قسمت بالای سیلندر قرار دارند.
استاندارد رنگ سیلندرها در بسیاری از کشورها از جمله ایران، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از این استاندارد باعث شناسایی سریع و آسان گاز موجود در سیلندر و همچنین افزایش ایمنی و سهولت استفاده از گازها میگردد.
رنگ سیلندرهای گاز یکی از مهم ترین عوامل ایمنی در هنگام استفاده از این سیلندرها است. استاندارد رنگ سیلندرها به منظور ارائه یک نشانه بصری فوری برای شناسایی محتویات سیلندر، به دلایل عملی و ایمنی طراحی شده است.
مزایا و اهمیت استاندارد رنگ سیلندرها عبارتند از:
- کاهش خطرات ناشی از گازها: رنگ سیلندرها به افراد کمک می کند تا از خطرات احتمالی گازها آگاه شوند. به عنوان مثال، رنگ قرمز برای گازهای قابل اشتعال و انفجار استفاده می شود. این امر به افراد کمک می کند تا اقدامات احتیاطی لازم را برای جلوگیری از خطرات ناشی از این گازها انجام دهند.
- ارتقای ایمنی: استاندارد رنگ سیلندرها به ارتقای ایمنی در محیط های صنعتی، آزمایشگاهی و پزشکی کمک می کند. این استاندارد به افراد کمک می کند تا از خطرات احتمالی گازها آگاه باشند و اقدامات احتیاطی لازم را برای جلوگیری از حوادث انجام دهند.
- جلوگیری از سردرگمی و خطر کمتر استفاده از گاز نامناسب: استفاده از گاز نامناسب می تواند منجر به بروز حوادث خطرناکی شود. استاندارد رنگ سیلندرها به افراد کمک می کند تا به سرعت و به راحتی گاز موجود در سیلندر را شناسایی کنند و از استفاده از گاز نامناسب جلوگیری کنند.
این مزیت، به ویژه در محیط های حساس مانند محیط های پزشکی، جلوگیری می کند. به عنوان مثال، استفاده از گاز هیدروژن به جای اکسیژن در محیط پزشکی می تواند منجر به خفگی بیمار شود.
- جلوگیری از اختلاط گازهای بالقوه فرار: گازهای قابل اشتعال و گازهای اکسید کننده می توانند با یکدیگر واکنش داده و ترکیبات خطرناکی ایجاد کنند. استاندارد رنگ سیلندرها به جلوگیری از اختلاط این گازها کمک می کند.
- اجتناب از استفاده از هرگونه تثبیت دستگاه‌های سیلندر ناسازگار: برخی از گازها ممکن است با برخی از تثبیت کننده های دستگاه های سیلندر ناسازگار باشند. استاندارد رنگ سیلندرها به افراد کمک می کند تا از استفاده از تثبیت کننده های ناسازگار با گاز موجود در سیلندر جلوگیری کنند.
در صورت مشاهده سیلندری با رنگ غیر استاندارد، از استفاده از آن خودداری کنید.
تهیه و تأمین
جهت خرید انواع سیلندر، گازهای خالص و ترکیبی با سپهر گاز کاویان – دارنده گواهینامه ISO17025 و آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد – از طریق شماره های زیر تماس حاصل فرمایید:
02146835980
02146837072
09022734708