رعایت نکات احتیاطی و ایمنی گاز متان، با توجه به کاربردهای گسترده آن بسیار حائز اهمیت است و می‌تواند خطرات آن را به حداقل برساند.

گاز متان (CH4) گازی بی‌رنگ، بی‌بو و قابل اشتعال است که به طور طبیعی در محیط زیست وجود دارد و همچنین به عنوان یک منبع انرژی فسیلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. متان، ساده‌ترین آلکان و ترکیب اصلی گاز طبیعی است و در بسیاری از فرآیندهای صنعتی و خانگی کاربرد دارد.

با این حال، این گاز می‌تواند خطرات متعددی را برای انسان و محیط زیست به همراه داشته باشد.

خطرات گاز متان

• آتش‌سوزی و انفجار:متان به شدت قابل اشتعال است و در صورت مخلوط شدن با هوا و وجود جرقه یا شعله، می‌تواند منجر به آتش‌سوزی و انفجار شود.
• خفگی:متان می‌تواند جایگزین اکسیژن در هوا شده و منجر به خفگی شود.

• سمیت: تنفس مقادیر زیاد متان می‌تواند سمی باشد و علائمی مانند سرگیجه، تهوع و سردرد ایجاد کند.

• گرمایش جهانی:متان یک گاز گلخانه‌ای قوی است که 25 برابر قدرتمندتر از دی‌اکسید کربن در گرم شدن کره زمین است.

اقدامات احتیاطی و ایمنی گاز متان

1- ذخیره‌سازی:

• گاز متان را در مخازن مخصوص و تحت فشار ذخیره کنید.
• مخازن را در مکانی خنک، خشک و دور از منابع گرما و جرقه ذخیره کنید.
• از قرارگیری مخازن در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید.
• از قرارگیری مخازن در معرض رطوبت بالا خودداری کنید.
• از قرارگیری مخازن در نزدیکی مواد قابل اشتعال خودداری کنید.
• از قرارگیری مخازن در مکان‌های پر رفت و آمد خودداری کنید.

2- جابجایی:

• هنگام جابجایی مخازن گاز متان، احتیاط کنید و از ضربه خوردن یا افتادن آنها جلوگیری کنید.
• از جرثقیل یا بالابر مناسب برای جابجایی مخازن بزرگ استفاده کنید.
• از چرخ دستی یا گاری برای جابجایی مخازن کوچک استفاده کنید.
• از کشیدن یا غلتاندن مخازن روی زمین خودداری کنید.

3- استفاده:

• از تجهیزات و اتصالات مناسب برای استفاده از گاز متان استفاده کنید.
• از نشت گاز جلوگیری کنید.
• از رگولاتور و شیرهای مناسب برای کنترل جریان گاز استفاده کنید.
• از شیلنگ‌ها و اتصالات بدون نشتی استفاده کنید.
• از تجهیزات ضد حریق و بدون روغن استفاده کنید.

4- تهویه:

• محل کار را به طور مناسب تهویه کنید تا از تجمع گاز متان جلوگیری شود.
• از سیستم‌های تهویه مناسب برای تخلیه گازهای اضافی استفاده کنید.
• از سنسورهای هشدار دهنده برای تشخیص نشت گاز استفاده کنید.

5- علائم هشدار:

• به علائم هشدار دهنده مربوط به خطرات گاز متان توجه کنید.
• در صورت مشاهده هرگونه خطر، فوراً محل را ترک کنید.
• علائم هشدار دهنده شامل موارد زیر هستند:
  • بوی گاز
  • تغییر رنگ شعله
  • افزایش ناگهانی فشار
  • نشتی گاز

اقدامات احتیاطی و ایمنی گاز متان در محیط های مختلف

1- در محیط های خانگی

• از نشت گاز در وسایل گازسوز منزل خود جلوگیری کنید.
• از شمع و کبریت در نزدیکی وسایل گازسوز استفاده نکنید.
• در صورت استشمام بوی گاز، فوراً شیر گاز را ببندید و محل را ترک کنید.
• از تهویه مناسب در محل سکونت خود اطمینان حاصل کنید.

2- در محیط های صنعتی

• از تجهیزات و اتصالات مناسب برای کار با گاز متان استفاده کنید.
• از نشت گاز در محل کار خود جلوگیری کنید.
• از سیستم های تهویه مناسب برای تخلیه گازهای اضافی استفاده کنید.
• از سنسورهای هشدار دهنده برای تشخیص نشت گاز استفاده کنید.
• از تجهیزات ضد حریق و بدون روغن استفاده کنید.
• آموزش های لازم را برای مقابله با خطرات گاز متان ببینید.

با رعایت نکات ایمنی گاز متان، می توان سلامت خود و اطرافیان را تضمین کرد.

اقدامات ایمنی متان در صورت بروز حادثه

آتش سوزی:

• در صورت آتش سوزی، از خاموش کننده های مناسب برای نوع آتش سوزی استفاده کنید.
• از خاموش کننده های آب و پودر استفاده نکنید.
• از خاموش کننده های CO2 یا هالون استفاده کنید.

نشت:

• در صورت نشت گاز، فوراً محل را ترک کنید و شیر گاز را ببندید.
• از ورود افراد دیگر به محل نشت جلوگیری کنید.
• از تهویه مناسب برای تخلیه گاز استفاده کنید.

3- خفگی:

• در صورت خفگی با گاز متان، فرد را به هوای تازه منتقل کنید.
• از ماسک اکسیژن استفاده کنید.
• در صورت نیاز، از خدمات اورژانس کمک بگیرید.

اقدامات احتیاطی و ایمنی گاز متان

• تشخیص نشت:در صورت وجود احتمال نشت گاز متان، از آشکارسازهای گاز استفاده کنید.
• تهویه:محل کار را به طور مناسب تهویه کنید تا از تجمع گاز متان جلوگیری شود.
• کنترل منابع:از نشت گاز متان از خطوط لوله، مخازن و سایر تجهیزات جلوگیری کنید.
• استفاده از تجهیزات ایمن:از تجهیزات ضد جرقه و ضد انفجار در محیط‌های با احتمال وجود گاز متان استفاده کنید.
• آموزش:به کارکنان آموزش‌های لازم در مورد خطرات گاز متان و اقدامات ایمنی مربوطه را ارائه دهید.

منابع اطلاعاتی ایمنی گاز متان

• برگه اطلاعات ایمنی مواد (SDS) برای متان
• وب سایت سازمان ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA)
• وب سایت انجمن ملی حفاظت از آتش (NFPA)
• وب سایت سازمان ملل متحد برای محیط زیست (UNEP)

نکته:

• این اطلاعات فقط برای اطلاع رسانی عمومی است و باید قبل از کار با گاز متان، آموزش های لازم را ببینید و از دستورالعمل های ایمنی گاز متان پیروی کنید.

جهت مشاوره درباره ایمنی گاز متان، خرید گاز متان و سایر گازها نظیر آرگون، نیتروژن، اکسیژن و … با سپهر گاز کاویان – دارنده گواهینامه ISO17025 و آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد – از طریق شماره های زیر تماس حاصل فرمایید:

02146835980

02146837072

09022734708