رعایت نکات ایمنی اکسیژن هنگام کار با آن ضروری است. اکسیژن عنصری حیاتی برای تنفس و بسیاری از فرآیندهای صنعتی است، اما در صورت عدم استفاده صحیح، می تواند خطرناک باشد. در اینجا خلاصه ای از اطلاعات ایمنی اکسیژن ارائه می شود:
نکات کلی اکسیژن
- اکسیژن عنصری بی‌رنگ، بی‌بو و بی‌مزه است که در حالت گازی، با فرمول O2 شناخته می‌شود.
- این گاز، پس از نیتروژن فراوان ترین گاز در جو زمین است که 21% اتمسفر زمین را تشکیل می‌دهد و برای تنفس انسان و بسیاری از موجودات زنده ضروری است.
- با وجود ضرورت اکسیژن برای زندگی، خطراتی نیز در رابطه با آن وجود دارد که باید به آنها توجه کرد.
خطرات اکسیژن
- آتش‌سوزی: اکسیژن به شدت از احتراق و آتش‌سوزی پشتیبانی می‌کند.
- انفجار: مخازن اکسیژن تحت فشار بالا هستند و در صورت آسیب دیدن یا گرم شدن بیش از حد، می‌توانند منفجر شوند.
- سمیت: تنفس اکسیژن خالص در فشارهای بالا (بیش از 2 اتمسفر) می‌تواند برای سلامتی مضر باشد و منجر به عوارضی مانند آماس ریه، کاهش ظرفیت تنفسی، آسیب به بافت‌های ریه و حتی مرگ شود.
- آسیب به ریه: قرار گرفتن طولانی در معرض اکسیژن خالص می‌تواند به ریه‌ها آسیب برساند.
- تأثیرات عصبی: تنفس اکسیژن خالص در فشارهای بالا می‌تواند به سیستم عصبی آسیب برساند و عوارضی مانند تشنج و اغما را به دنبال داشته باشد.
نکات ایمنی اکسیژن
- ذخیره‌سازی: سیلندرهای اکسیژن باید در مکانی خنک، خشک و به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شوند.
- جابجایی: سیلندرهای اکسیژن باید با احتیاط جابجا شده و از ضربه خوردن و افتادن آنها جلوگیری شود.
- استفاده: هنگام استفاده از اکسیژن، باید از تجهیزات و اتصالات مناسب استفاده شود.
- تهویه: محل استفاده از اکسیژن باید به طور مناسب تهویه شود.
- لباس و تجهیزات: هنگام کار با اکسیژن، باید از لباس و تجهیزات ضد حریق استفاده شود.
- علائم هشدار: به علائم هشدار دهنده مربوط به خطرات اکسیژن توجه کنید و در صورت مشاهده هرگونه خطر، فوراً محل را ترک کنید.
- سیگار کشیدن: در محل نگهداری و استفاده از اکسیژن، سیگار کشیدن ممنوع است.
- آموزش: افراد باید در مورد خطرات و اقدامات ایمنی مربوط به اکسیژن آموزش ببینند.
نکات ایمنی اکسیژن در صورت بروز نشتی
- محل را ترک کنید: در صورت مشاهده نشتی اکسیژن، فوراً محل را ترک کنید.
- شیر سیلندر را ببندید: اگر امکان‌پذیر است، شیر سیلندر را ببندید.
- با آتش‌نشانی تماس بگیرید: در صورت بروز آتش‌سوزی، فوراً با آتش‌نشانی تماس بگیرید.
نکات ایمنی اکسیژن در صورت بروز حادثه
- آتش سوزی: در صورت آتش سوزی، از خاموش کننده های مناسب برای نوع آتش سوزی استفاده کنید.
- نشت: در صورت نشت گاز، فوراً محل را ترک کنید و شیر مخزن را ببندید.
- مسمومیت: در صورت مسمومیت با اکسیژن، فرد را به هوای تازه منتقل کنید و در صورت نیاز، از خدمات اورژانس کمک بگیرید.
نکات ایمنی اکسیژن هنگام ذخیره‌سازی
- مخازن اکسیژن را در مکانی خنک، خشک و دور از منابع گرما و جرقه ذخیره کنید.
- از قرارگیری مخازن در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید.
- از قرارگیری مخازن در معرض دمای بیش از 55 درجه سانتیگراد خودداری کنید.
- از قرارگیری مخازن در معرض رطوبت بیش از حد خودداری کنید.
- از قرارگیری مخازن در نزدیکی مواد قابل اشتعال خودداری کنید.
- از قرارگیری مخازن در مکان های پر رفت و آمد خودداری کنید.
نکات ایمنی اکسیژن هنگام جابجایی
- هنگام جابجایی مخازن اکسیژن، احتیاط کنید و از ضربه خوردن یا افتادن آنها جلوگیری کنید.
- از قرارگیری مخازن در معرض ضربه یا لرزش بیش از حد خودداری کنید.
- از جرثقیل یا بالابر مناسب برای جابجایی مخازن بزرگ استفاده کنید.
- از چرخ دستی یا گاری برای جابجایی مخازن کوچک استفاده کنید.
- از کشیدن یا غلتاندن مخازن روی زمین خودداری کنید.
- از حمل مخازن با جرثقیل یا بالابر بدون استفاده از تسمه یا زنجیر مناسب خودداری کنید.
نکات ایمنی اکسیژن هنگام استفاده
- هنگام استفاده از اکسیژن، از تجهیزات و اتصالات مناسب استفاده کنید و از نشت گاز جلوگیری کنید.
- از سنسورهای هشدار دهنده برای تشخیص نشت گاز استفاده کنید.
- از رگولاتور و شیرهای مخصوص اکسیژن استفاده کنید.
- از شیلنگ‌های مخصوص اکسیژن استفاده کنید.
- از اتصالات بدون نشتی استفاده کنید.
- از روغن، گریس یا هر نوع ماده قابل اشتعال در اتصالات و تجهیزات اکسیژن استفاده نکنید.
- از تجهیزات برقی ضد جرقه در محیط‌های حاوی اکسیژن استفاده کنید.
- از لباس‌های ضد حریق و بدون روغن استفاده کنید.
- از تهویه مناسب محل کار برای جلوگیری از تجمع گاز اکسیژن اطمینان حاصل کنید.
علائم هشدار
- به علائم هشدار دهنده مربوط به خطرات اکسیژن توجه کنید.
- در صورت مشاهده هرگونه خطر، فوراً محل را ترک کنید.
- علائم هشدار دهنده نشت اکسیژن شامل بوی تند و زننده، افزایش فشار در مخزن، و یخ زدگی شیر و رگولاتور است.
منابع اطلاعاتی ایمنی اکسیژن
- برگه اطلاعات ایمنی مواد (SDS) برای اکسیژن
- وب سایت سازمان ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA)
- وب سایت انجمن ملی حفاظت از آتش (NFPA)
نکته: این اطلاعات فقط برای اطلاع رسانی عمومی است و باید قبل از استفاده از اکسیژن، آموزش های لازم را ببینید و از دستورالعمل های ایمنی مربوطه پیروی کنید.
برای اطلاعات بیشتر در مورد ایمنی اکسیژن، به منابع اطلاعاتی ذکر شده در بالا مراجعه کنید.
تهیه و تامین
جهت خرید گاز اکسیژن و سایر گازها نظیر آرگون، هیدروژن سولفید، هلیوم و … با سپهر گاز کاویان – دارنده گواهینامه ISO17025 و آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد – از طریق شماره های زیر تماس حاصل فرمایید:
02146835980
02146837072
09022734708