مشاوره ایمنی هلیوم، خرید هلیوم و سایر گازها نظیر آرگون، نیتروژن و …  از سپهر گاز کاویان – دارنده گواهینامه ISO17025 و آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد – شماره تماس: 02146835980 – 02146837072 – 09022734708

هلیوم، عنصری بی‌رنگ، بی‌بو و بی‌مزه و دومین عنصر سبک در جهان است. این گاز در مصارف مختلفی از جمله پر کردن بالن‌ها، خنک‌سازی تجهیزات و جوشکاری استفاده می‌شود.

با وجود بی‌خطر بودن هلیوم در شرایط عادی و در غلظت‌های بالا ، خطراتی نیز در هنگام کار با آن وجود دارد که باید به آنها توجه کرد. با رعایت نکات ایمنی هلیوم می توان خطرات آن را به حداقل رساند.

ویژگی های فیزیکی

• نقطه ذوب: 272.2- درجه سانتیگراد
• نقطه جوش: 268.9- درجه سانتیگراد
• چگالی: 0.1786 گرم بر لیتر (در 0 درجه سانتیگراد)
• حلالیت در آب: 1.82 میلی لیتر در لیتر (در 20 درجه سانتیگراد)
• قابلیت اشتعال: غیرقابل اشتعال

ویژگی های شیمیایی

• عدد اتمی: 2
• پیکربندی الکترونی: 1s2
• ظرفیت الکترونی: 2
• حالت اکسیداسیون: 0
• الکترونگاتیویته: 0

کاربردهای گاز هلیوم

• جوشکاری و برش فلزات: هلیوم به دلیل دمای شعله بالا (بیش از 3300 درجه سانتیگراد) در جوشکاری و برش فلزات استفاده می شود.
• پزشکی: هلیوم در تنفس مصنوعی برای بیماران مبتلا به مشکلات تنفسی استفاده می شود.
• صنعت هوافضا: هلیوم به دلیل سبکی و بی اثر بودن در بالن ها و کشتی های هوایی استفاده می شود.
• خنک کننده: هلیوم به دلیل نقطه جوش پایین در خنک کردن ابررساناها و تجهیزات MRI استفاده می شود.
• غواصی: هلیوم به دلیل حلالیت کم در مایعات بدن در مخلوط های تنفسی برای غواصان استفاده می شود.
• کاربردهای دیگر: هلیوم در تولید شیشه، سرامیک، لامپ های فلورسنت، و در صنعت الکترونیک استفاده می شود.

خطرات گاز هلیوم

• خفگی: هلیوم می‌تواند جایگزین اکسیژن در هوا شده و منجر به خفگی شود. این خطر در فضاهای بسته و بدون تهویه مناسب بیشتر است.
• آتش‌سوزی: هلیوم گرچه قابل اشتعال نیست، اما می‌تواند در صورت مخلوط شدن با گازهای قابل اشتعال دیگر، خطر آتش‌سوزی و انفجار را افزایش دهد.
• انفجار: هلیوم مایع در دمای بسیار پایینی (269- درجه سانتیگراد) نگهداری می‌شود و در صورت گرم شدن ناگهانی، می‌تواند به سرعت تبخیر شده و منجر به انفجار شود.
• سوختگی: تماس مستقیم با هلیوم مایع می‌تواند باعث سوختگی شدید در پوست و چشم شود.

اقدامات احتیاطی برای افزایش ایمنی هلیوم

• تهویه:  محل کار را به طور مناسب تهویه کنید تا از تجمع گاز هلیوم جلوگیری شود.
• کنترل منابع: از نشت گاز هلیوم از خطوط لوله، مخازن و سایر تجهیزات جلوگیری کنید.
• استفاده از تجهیزات ایمن: از تجهیزات ضد جرقه و ضد انفجار در محیط‌های دارای احتمال وجود گاز هلیوم استفاده کنید.
• آموزش: به کارکنان آموزش‌های لازم در مورد خطرات گاز هلیوم و اقدامات ایمنی مربوطه را ارائه دهید.
• استفاده از تجهیزات تنفسی: در فضاهای بسته و بدون تهویه مناسب، از ماسک تنفسی مناسب استفاده کنید.
• ذخیره‌سازی و جابجایی: هلیوم را در مخازن مخصوص و ایزوله نگهداری کنید و هنگام جابجایی آنها احتیاط کنید.
• علائم هشدار: به علائم هشدار دهنده مربوط به خطرات هلیوم مایع مانند بوی تند و زننده، تغییر رنگ شعله و افزایش ناگهانی فشار توجه کنید.

اقدامات ایمنی هلیوم

• همیشه در فضای باز یا در محیطی با تهویه مناسب با گاز هلیوم کار کنید.
• از استنشاق گاز هلیوم خودداری کنید.
• از قرار دادن این گاز در معرض شعله آتش خودداری کنید.
• از تجهیزات مناسب برای کار با گاز هلیوم استفاده کنید.
• کودکان را از گاز هلیوم دور نگه دارید.
• به کودکان آموزش دهید که از استنشاق گاز هلیوم خودداری کنند.
• در صورت استنشاق گاز هلیوم، فرد را به هوای تازه منتقل کنید و به او اکسیژن بدهید.
• در صورت آتش‌سوزی ناشی از این گاز، از آب برای اطفاء حریق استفاده نکنید. از عوامل اطفاء حریق خشک یا گازی استفاده کنید.
• در صورتنشت گاز هلیوم، محل را ترک کنید و شیر مخزن را ببندید.

اقدامات ایمنی هلیوم در صورت بروز حادثه

• خفگی: در صورت مشاهده علائم خفگی مانند سرگیجه، تهوع، استفراغ و تنگی نفس، فوراً محل را ترک کنید و به هوای تازه منتقل شوید.
• آتش‌سوزی: در صورت آتش‌سوزی، از خاموش کننده‌های مناسب برای نوع آتش‌سوزی استفاده کنید.
• نشت: در صورت نشت گاز، فوراً محل را ترک کنید و شیر مخزن را ببندید.
• سوختگی: در صورت سوختگی با هلیوم مایع، محل سوختگی را با آب گرم بشویید و به پزشک مراجعه کنید.

منابع اطلاعاتی ایمنی هلیوم

• برگه اطلاعات ایمنی مواد (SDS) برای هلیوم
• وب سایت سازمان ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA)
• وب سایت انجمن ملی حفاظت از آتش (NFPA)

این اطلاعات فقط برای اطلاع رسانی عمومی است و باید قبل از استفاده از هلیوم، آموزش های لازم را ببینید و از دستورالعمل های ایمنی هلیوم پیروی کنید.